Image: Senior's Club designed by Alvaro Siza part of Block 121 for IBA-1984-87. Photograph: Pınar Öğrenci
4 May 2019, 11 am – 18 pm
Friedrichshain Kreuzberg Müzesi
Adalbertstraße 95a, 10999
Atölye çalışması Türkçe dilinde olacaktır. Katılım ücretsizdir. Yiyecek ve içecek servisi mevcuttur. Katılmak için lütfen pinarogrenci@yahoo.com adresine e-mail gönderiniz.
“Yeni Gelenler” projesi, mimar, araştırmacı Esra Akcan’ın, “Open Architecture: Migration, Citizenship and the Urban Renewal of Berlin-Kreuzberg by IBA-1984-87” (Açık Mimarlık: Göç, Vatandaşlık ve Kentsel Dönüşüm, Berlin-Kreuzberg, IBA 1984-87) isimli kitabından yola çıkarak tasarlandı. Esra Akcan yurtsuzların yapılı çevre içindeki konumuna dair eleştirel görüşleriyle bir ‘açık mimarlık’ kuramı sunarken, bizleri demokrasi ve insan hakları gibi aciliyet gerektiren güncel meseleler üzerinde daha derin düşünmeye sevk eder.
IBA 1984-87 projesi Kreuzberg bölgesinde İkinci Dünya Savaşı’nda yıkılan ve zarar gören alanların yeniden yapılanması ve sosyal konut ihtiyacının karşılanması için açılmış uluslararası bir mimarlık yarışması. IBA 1984-87 projesinin diğer IBA projelerinden farkı, katılımcılık prensibini ana tema olarak alması ve göçmenleri de sözkonusu konut üretim sürecine dahil etmesi. Bu sürecin ön aşamasında, Kreuzberg’de, çoğunluğu Türkiye’den gelen göçmen kitleler farklı gruplarla bir araya gelerek özellikle mevcut yapıların yıkılmadan tamir edilerek korunması konusunda ciddi bir direniş göstererek kendilerinden bağımsız planlamaya karşı çıktılar.
Kreuzberg’deki IBA 1984-87 yapılarını keşfetmeye çalışırken, IBA yapılarının içinde ya da yakınlarında yerleşmiş olan Türkiye kökenli sivil toplum kuruluşlarını keşfeden Öğrenci, bu kurumların çalışanlarıyla söyleşiler gerçekleştirir. Berlin’deki Türkiyeli göçmen profilinin 60’lardan bu yana geçirdiği dönüşümle birlikte eğitim, konut, dil, ayrımcılık, vatandaşlık hakları gibi konulara odaklanan söyleşiler, Berlin Duvarı’nın yıkılışının göçmenler üzerindeki etkisi, son yıllarda artan kiralar ve politik sebeplerle Berlin’e göç eden son jenerasyon göçmenlere kadar uzanır. Türkiyeli göçmen grupların 70’lerin sonundan itibaren Berlinli diğer aktivist gruplarla bir araya gelerek Kreuzberg kapsamındaki kentsel yenileme politikalarını dönüştürme çabaları, Berlin’deki güncel direniş, dayanışma ve kolektif davranış kültürüne kaynak olan öncü hareketlerden biri olarak değerlendirilebilir.
Öğrenci, IBA 1984-87 konut projesinin ‚katılımcılık‘ ilkesini, Türkiyeli farklı etnik ve politik grupların oluşturduğu cemiyet ve derneklerin aktive ettiği ‚katılımcılık‘ politikaları üzerinden okumaya çalışır. Göçmen hakları, konut ve kent politikaları ile ilgili direniş hareketlerine ait geniş bir arşivi barındıran Freidrichshain Kreuzberg Müzesi’nde Türkçe dilinde gerçekleşecek olan workshop, Berlin’de yaşayan 30 yaş altı gençlere açık. Workshop süresince Kreuzberg Müzesi’ndeki kalıcı sergi gezilerek, Kottbusser Tor, Adalbert Strasse ve Schlesisches Tor civarında, ‚katılımcılık‘ ilkesi gözetilerek tasarlanan “Neu Bau” ya da aynı ilkeyle tamir edilen “Alt Bau” IBA yapıları çevresinde bir tur düzenlenecek. Farklı göçmen grupların deneyimlerinin tartışılacağı workshopta, Kreuzberg’deki Türkiyeli Sivil Toplum Kuruluşları ile ilgili araştırmasının ön aşamasını paylaşacak olan Öğrenci, genç katılımcıların kendi göçmenlik deneyimlerini kaydederek, ileride gerçekleştirilebilecek ortak bir üretim için başlangıç zemini oluşturmayı hedefliyor.
* Sosyal Medya’da kendilerini ‚Yeni Dalga‘ diye adlandıran son nesil Türkiyeli göçmenlere, Berlin’deki yerleşik Türkiyeli göçmenlerin verdiği isim. Pınar Öğrenci ise ‘Yeni Gelenler’ tanımlamasını daha geniş bir alanda ‘genç kuşaklar’ anlamında kullanıyor.
Mimarlık kökenli sanatçı ve yazar Pınar Öğrenci (1973, Van) İstanbul ve Berlin’de yaşamaktadır. Video ve yerleştirme ağırlıklı üretimi, sosyal ve politik içeriklerin günlük hayat pratikleri ve insan hikayeleriyle kesiştiği noktalarda ortaya çıkar. Antropolojik özellikler taşıyan işleri, aktivizimden dinsel ritüellere kadar uzanan bir yelpazede kollektif hareketler, milliyetçilik, kültürel asimilasyon, savaş, zorunlu göç ve kent politikaları gibi konular üzerinde yoğunlaşmakla birlikte konu ve coğrafyadan bağımsız olarak değişkenlik gösterir. Pınar Öğrenci, 2010 yılından beri kurucusu olduğu sanat inisifiyati MARSistanbul’un yürütücüsü olarak çalışmaktadır. Öğrenci’nin işleri, 12. Gwangju Bienali (2018), 6. Atina Bienali (2018), Tensta Konsthall Stokholm (2018), Kunst Haus – Hundertwasser Müzesi Viyana (2017), Sharjah Bienali 13 İstanbul ayağı sergisi Bahar (2017), WKV, Stuttgart (2017), MAXXI Müzesi, Roma (2015-6), SALT Galata, İstanbul (2015-6), Depo-İstanbul (2012-8)’da gösterildi. Sanatçı yurtdışındaki ilk kişisel sergisini ‚Üstümüzden Hafif Bir Rüzgar Esti‘ başlığıyla Kunst Haus-Hundertwasser Müzesi Viyana’da gerçekleştirdi.
District Berlin ve Institute for Queer Theory tarafından düzenlenen workshop disiplinlerarası bir sanat ve eğitim projesi olan ‚Caring for Conflict‘ kapsamında düzenlenmekte ve Projektfonds Kulturelle Bildung tarafından desteklenmektedir.